شما اینجا هستید
اخبارکیش » محیط زیست کیش از دیرباز تا کنون از نگاه من مستند ساز!

۱۳۷۳ یا ۷۴ برای اولین بار به کیش آمدم و درهتل شایان اقامت گزیدم، آن زمان به غیر از قایقهای صیادی قایق شخصی خیلی بندرت پیدا میشد، بنابراین با پای پیاده هر جا که دل را میزدم بدریا و سرم را میبردم زیر آب انواع و اقسام ماهیان مرجانی را در لابلای مرجانهای ریز و درشت میدیدم سرم را که از زیر آب بیرون میآوردم ساحل را در چند متری میدیدم و تمامی منطقه زیبا و مملو از مرجانهای مختلف و رنگارنگ بودند!
ماهیان زیبا همانند پرندگان در این میان این جنگلهای مرجانی در هم می لولیدند و زیبائی که در زیر دریا مشاهده میکردم وصف ناپذیر و غیر قابل توصیف بود، اما از این بهشت آبی از چشمان مسئولین بخاطر نداشتن اطلاعات و تخصص در این زمینه پنهان مانده بود، و فقط میدانستند که آن زیر زیبا است! یادمه در همان اوایل آمدنم به ایران و بدلیل نداشتن تسلط به زبان مادری یکی از دوستانم همواره در سفرهایم به گوشه و کنار ایران منو یاری میکرد!
این دوست نازنین در حین استراحت کوچکی که بین روز داشتم دائما از من سوآل میکرد که آن زیر چه خبر است، از همه بیشتر مرجانها برایش جالب شده بودند، و دلش مرجان بزرگ میخواست تا ببره منزلش برای دکور روی طاقچه، و متوجه نبود که مرجان نقش درخت در زیر دریا را دارد، مرجانها لانه و کاشانه ماهیان میباشند و بیست و پنج درصد موجودات دریائی زیستگاهشان در لابلای مرجانها است ! بدون مرجان زاد و ولدی وجود ندارد و هم اینکه مرجانها به لطف این جلبک ریزنخش بنام “Zooxantelles” تولید اکسیژن میکنند !
 رنگ مرجانها بدلیل همین جلبک “Zooxantelles” میباشد، پولیپ های ریز حیوانات ریز نقشی هستند که اسکلت آهکی مرجانها را میسازند! گرمای بالا و یا سرمای بیش از حد این جلبکهای ریز نقش را از بدنه آهکی مرجان کم کم جدا کرده، و در نبود این جلبک مرجانها رنگ خود را از دست داده و سفید شده، و در نتیجه مرگ مرجان حتمی است ! مثل این روزهای بسیار گرم همین تابستان !
از آن زمان ۱۳۷۳ تا به حال دو بار شاهد مرگ کلی مرجانها بودم، آخرین بار اوائل مرداد ماه سال ۱۳۹۶ بود که مرجانها در اثر گرمای شدید دسته جمعی مردند، ده روز قبل به شهر زیبای رشت جهت یک سخنرانی در “TEDx” رشت شرکت کردم و موضوع سخنرانی بنده مرجانها و محیط زیست خلیج فارس بود! چقدر این سفر برایم شیرین بود که از خزر تا خلیج فارس را طی کنم و افتخار این را داشته باشم در دانشگاه رشت در این فرصت چهار روز به کیش فکر کنم و مقاله ام را بنویسم، اما بازگشتم بسیار متاثر کننده بود وقتی فردای بازگشت به آغوش دوست کهنسالم برگشتم فاجعه ای بزرگی دیدم که وصفش هنوز دلم را بدرد میآورد!
دریا سیاه شده بود، پنداری “دوست کهنسال” لباس مشکی عزاداری فرزندانش را بتن کرده بود، همه اطرافم تیره تار بود، دیدم در زیر دریا بسیار محدود شده بود و عمق یک متری را هم نمی دیدم، مرگ مرجان یعنی مرگ تمامی موجوداتیکه در دلابلایش خانه و کاشانه خود را ساخته بودند، فقط پیش خودم بدین فکر بودم خوب بعدش چه خواهد شد؟ چگونه این دوست کهنسال ما بچه هایش را پیدا و احیا خواهد نمود؟ فقط سوآل داشتم اما جوابی نداشتم!
حال امروز در اوایل شهریور سال ۱۴۰۳ همان حس را دارم که سال ۱۳۹۶ چونکه هوا بسیار گرم شده و مرجانها و موجودات دریائی بحالت نیمه جان!
مرجانهای مناطق خلیج فارس بیشتر از جنس آهکی و سخت بنام “Acropra Formosa” یا شاخ گوزنی معروف میباشند، رشد این مرجان بین ۲ تا ۶ سانتیمتر در سال، و در عمقی بین ۵ تا ۳۰ متر زندگی میکنند، اما بدلیل محدودیت دید در آبهای خلیج فارس، مرجانها از ۵ متر عمق تا ۱۱ متر پائین تر رشدی ندارند و دیده نمی شوند چون برای رشدشان “نیاز زیادی به تابش نور آفتاب دارند هر چقدر آب ذلال باشد تابش نور خورشید هم بیشتر روی تکثیر و رشد آنها تاثیر می‌گذارد، برای مثال دریای سرخ و جزایر مالدیو با دید فوقالعاده ای که دارند همین مرجانها تا عمق بیش از ۳۰ هم دیده میشوند !
مرجانها بدنشان از جنس آهکی بوده و شاخک هایشان بسیار ترد و شکننده است، و بیشتر اوقات غواصان ناشی و مبتدی نمیدانند دست و یا پا زدن در نزدیکی این موجودات کم نظیر موجب شکستگی و تخریب محیط زیست مرجان و همچنین لانه ماهیها میشود! بتازگی فیلمی از شخصی بلاگر دیدم

“بیگ کرال” یا روبروی همان پلاژ اختصاصی سابق، و در زمان جزر کامل دریا که عمق دریا در این نقطه بشدت کم شده و مرجانها در این موقعیت نزدیک به سطح آب میشوند، این بلاگر با دوستانش وعده داده بود و همگی دسته جمعی روی مرجانها ایستاده بودند و مشغول طنز گوئی و شوخی بودند! متاسفانه کسی نبود به این افراد گوشزد کند که این امر باعث تخریب محیط زیست دریائی است!
هنوز توریستی که جهت غواصی به کیش آمده نمیداند که در زیر دریا نباید بچیزی در آن زیر دست بزند! در جای جای کشورهای دارای همچنین محیط زیبا و مرجانی به توریست از همان ابتدا و قبل از رسیدن به مقصد یاد میدهند که مرجانها و موجودات دریائی چه نقش مفیدی در چرخه طبیعت دارند، و اهمیت آن را بارها و بارها از طرق مختلف مثل دادن برشرور و نمایش فیلم توجیه می کنند، و حتی اجازه پوشیدن دستکش به توریست را هم نمی‌دهند که مبادا به مرجانها دست درازی کنند، و توریست باید از چند متری مرجانها فاصله خودش را حفظ نماید، شکستن یک شاخه مرجان ده سانتی یعنی گرفتن جان دو سال یک مرجان!
متاسفانه، امروزه همگان شاهد تخریب تدریجی طبیعت در کیش هستیم و این تخریب از روی زمین شروع شده و خیلی وقته که رسیده به اعماق دریا، شیرآبهای فاضل آب، یا انواع تورهای ماهیگیری رها شده بر کف دریا، ساکهای پلاستیکی، گونیهای پلاستیکی، شیشهای یک بار مصرف، قوطی‌های کنسرو متاسفانه لیست بلند است، و از دیرباز تا کنون کیش نتوانسته است از پس زبالهای خود بدرستی بر آید! برای مثال تعداد کمی از راننده های کامیون شیش چرخ این “ارابه های مرگ طبیعت” زباله هایشان را در میان راه و نه در جایگاه اختصاصی، بلکه در بین درختانی که آهوان در آن زندگی میکنند دزدکی تخلیه و رها کرده و فرار میکنند!
تنها راه نجات محیط زیست ما مسئولیت پذیری تک تک همه ما را می‌طلبد، یادمه پانزده سال پیش، در یک سفری که به امارات داشتم یک بزرگواری یک زنبیل محکم و از جنس پارچه بهم هدیه داد، این هدیه را هم هدیه کردم به مسئول محیط زیست جزیره که شاید الگوئی باشد برای جزیره کیش! او هم تلاش خودش را کرد و نتیجه هم حاصل نشد!
یک بزرگی بهم گفت؛ هر چیزی که سر جایش نباشد، زباله است!
ارادتمند همگی؛ کاظم بایرام، سفیر افتخاری محیط زیست و طبیعت کیش!

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است -
آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد -

پایگاه خبری تحلیلی اندیشه کیش | نگاه متفاوت و تحلیلی به اخبار کیش