true
it is true
true
it is true
true
it is true
trueit is true
چکیده:
این مقاله به بررسی وضعیت لاکپشتهای دریایی در خلیج فارس و تأثیرات تغییرات اقلیمی بر زندگی و بقای آنها می‌پردازد. خلیج فارس، زیستگاه پنج گونه از هفت گونه لاک‌پشت دریایی موجود در جهان است که از جمله آنها می‌توان به لاکپشتهای سبز، منقار عقابی، زیتونی، سرخ و چرمی اشاره کرد.تغییرات اقلیمی، به ویژه افزایش دما، تأثیرات قابل توجهی بر الگوهای لانه‌سازی، جنسیت نوزادان و موفقیت جوجه‌ریزی لاکپشتهای دریایی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که لاک‌پشت‌ها در حال تغییر الگوهای لانه‌سازی خود در پاسخ به تغییرات آب و هوایی هستند و با جلو بردن زمان لانه‌سازی، سعی در جبران افزایش دما دارند. با این حال، آینده لانه‌سازی لاک‌پشت‌ها به میزان افزایش دما و عوامل اکولوژیکی دیگر بستگی دارد.علاوه بر تغییرات اقلیمی، عوامل دیگری مانند آلودگی‌های دریایی، تخریب زیستگاه‌ها و صید غیرقانونی نیز بقای لاکپشتهای دریایی را در خلیج فارس تهدید می‌کند. برای حفاظت از این گونه‌های ارزشمند، نیاز به اقدامات حفاظتی جدی، از جمله حفاظت از زیستگاه‌های لانه‌سازی، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آموزش و آگاهی‌رسانی به جامعه محلی است.
مقدمه
کاوش در دریا کشف ناشناخته ای دریا برای همه ما جذاب است و اهمیت آن در حمایت و درک زندگی و زنجیره های غذایی دریا بسیار مهم است، محیط زیست دریایی و حیات دریایی خلیج فارس پر است از شگفتیهای بی نظیری یکی از این شگفتیها لاکپشتهای دریایی است. لاکپشتهای دریایی معمولاً در دریا معلق هستند و برای همین از یک سیستم تنفسی بی هوازی سود می‌برند که می‌توانند با حبس نفس خود برای مدت زیادی در زیر آب بمانند.همچنین آنان می‌توانند ریه خود را به سرعت از اکسیژن پر و خالی کنند. این لاک‌پشت‌ها می‌توانند تا ۸۰ سال عمر کنند. چند دهه طول می‌کشد تا این گونه از لاک‌پشت‌ها به سن بلوغ جنسی برسند. پس از این زمان لاکپشتهای ماده هر ۲ تا ۴ سال برای تخم‌گذاری به ساحل برمی‌گردند و در هر فصل ۱ تا ۸ لانه حفر می‌کنند. آنها گودال‌های ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتری حفر می‌کند و ۵۰ تا ۲۰۰ تخم (بسته به گونه) در آن می‌گذارد. البته تا ۲۵۰ تخم هم در رابطه با لاک‌پشت پوزه عقابی گزارش شده‌است. سپس ماده لانه را دوباره پر کرده و به اقیانوس باز می‌گردد. کل این فرایند ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. پنج گونه از هفت گونه لاک پشت های دریایی که در حال حاضر در اقیانوس های جهان زندگی می کنند در خلیج فارس مشاهده شده اند:
- لاک پشت سبز (Chelonia mydas): این گونه به عنوان فراوانترین لاک پشت دریایی در خلیج فارس شناخته می شود.. در مجموع خلیج فارس بیشتر به عنوان چراگاهی مناسب برای لاک پشت های سبز، که تنها گونه گیاهخوار در بین لاک پشت های دریایی هستند، شناخته می شود به طوری که گروه هایی بزرگی از این خزندگان دریایی در علفزارهای دریایی و بسترهای جلبکی در سرتاسر خلیج فارس مشغول چرا هستند.
- لاک پشت منقار عقابی (Eretmochelys imbricata): این گونه دومین گونه فراوان از لاک پشت های دریایی در خلیج فارس است. اجتماعات تغذیه کننده این گونه بیشتر در قسمت های جنوبی و غربی خلیج فارس و در سواحل قطر، عربستان سعودی و امارات متحده دیده می شوند، در حالی که لانه گذاری این گونه به شدت در معرض خطر انقراض به شکل گسترده ای در جزایر و سواحل سرزمینی خلیج فارس اتفاق می افتد. این طور تصور می شود که (زیر) جمعیت لاک پشت های منقار عقابی خلیج فارس یکی از مهمترین جمعیت های این گونه از لحاظ ارزش حفاظتی در اقیانوس هند است.
- لاک پشت زیتونی (Lepidochelys olivacea): اگرچه این گونه در خلیج فارس همانند لاک پشت های سبز و عقابی فراوان نیست، اما گزارشات متعددی از حضور آن در سواحل خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد که مربوط به نمونه های نزدیک به بلوغ و بالغی است که یا در تورهای صیادی به دام افتاده و یا جسد آنها به ساحل افتاده است. با این وجود به جز یک مورد تخم گذاری لاک پشت زیتونی که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ در سواحل پارک ملی نایبند در استان بوشهر مشاهده شده است
- لاک پشت سرخ (Caretta caretta): همانند لاک پشت زیتونی، مشاهده لاک پشت های سرخ در خلیج فارس معمول نیست، اما گزارشات قابل توجهی از این گونه در خلیج وجود دارد که اغلب مربوط به نمونه های به دام افتاده در تورهای صیادی و نمونه های مرده به ساحل افتاده ای هستند که بویژه در سواحل ایرانی مشاهده شده اند
- لاک پشت چرمی (Dermochelys coriacea): این گونه که به عنوان بزرگترین گونه زنده از لاک پشت ها شناخته می شود بسیار به ندرت در خلیج فارس و آب های مجاور آن در دریای عمان مشاهده شده است و این طور به نظر می رسد که گزارشات بسیار اندک موجود مربوط به آنهایی است که به صورت سرگردان وارد این منطقه شده اند.
۱-تغییر الگوهای لانه‌سازی لاک‌پشت‌ها در پاسخ به تغییرات آب و هوایی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد لاک‌پشت‌ها در پاسخ به تغییرات آب و هوایی، زمان لانه‌سازی خود را به جلو می‌برند.
تحقیقات انجام شده در قبرس نشان می‌دهد که لاکپشتهای سبز و لاکپشتهای سر پهن، برای جبران افزایش دما، هر سال زودتر به محل‌های لانه‌سازی معمول خود بازمی‌گردند. در لاکپشتهای دریایی، دما جنسیت نوزادان را تعیین می‌کند و افزایش دما منجر به تولد نوزادان ماده بیشتر و کاهش موفقیت جوجه‌ریزی می‌شود. لاک‌پشت‌ها همچنین دارای “زادگاه‌دوستی” هستند، به این معنی که برای لانه‌سازی به همان منطقه‌ای بازمی‌گردند که در آنجا متولد شده‌اند.
تیمی تحقیقاتی از دانشگاه اکستر و انجمن حفاظت از لاک‌پشت‌ها با استفاده از داده‌های سه دهه گذشته، پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۱۰۰، مگر اینکه لاک‌پشت‌ها با جلو بردن فصل لانه‌سازی خود، افزایش دما را جبران کنند، تقریباً هیچ نوزاد لاک‌پشت سر پهن جدیدی تولید نخواهد شد.
محققان با قرار دادن دماسنج‌ها در لانه‌ها در شب هنگام تخم‌گذاری ماده‌ها و بازیابی آنها پس از جوجه‌ریزی، تخمین زدند که لاک‌پشت‌ها برای حفظ نسبت جنسیتی فعلی باید ۰٫۵ روز در سال و برای جلوگیری از عدم موفقیت جوجه‌ریزی ۰٫۷ روز در سال زودتر لانه‌سازی کنند.
اما داده‌های آنها نشان داد که لاکپشتهای سر پهن از سال ۱۹۹۳، واقعاً زودتر در سال لانه‌سازی می‌کنند و ماده‌های بازگشتی، شروع لانه‌سازی را ۰٫۷۸ روز در سال به جلو می‌برند.
این بدان معناست که حداقل در حال حاضر، لاک‌پشت‌ها با لانه‌سازی زودتر در دماهای ایده‌آل‌تر، به اندازه کافی برای اطمینان از جوجه‌ریزی تخم‌های خود تلاش می‌کنند.
پروفسور آنت برودریک می‌گوید: “این خبر خوبی است، زیرا نشان دادیم که این لاک‌پشت‌ها با تغییر به ماه‌های خنک‌تر برای لانه‌سازی، به دماهای بالا ناشی از تغییرات آب و هوایی پاسخ می‌دهند. اما تضمینی وجود ندارد که آنها به این کار ادامه دهند. این امر بسیار وابسته به میزان افزایش دما و همچنین تغذیه آنها است. اگر زمان تولید غذا تغییر کند، ممکن است از نظر اکولوژیکی بین محل تغذیه و محل تولید مثل خود قطع ارتباط شوند.”
تیم تحقیقاتی همچنین مطالعه‌ای را با استفاده از ۳۱ سال داده در مورد بیش از ۶۰۰ لاک‌پشت سبز که در همان ساحل در شمال قبرس لانه‌سازی می‌کنند، منتشر کرده است تا ببیند چه عواملی بر زمان شروع لانه‌گذاری آنها در هر سال تأثیر می‌گذارد و چگونه می‌توانیم پیشرفتی را که در سه دهه گذشته شاهد آن بوده‌ایم توضیح دهیم.
این تیم دریافتند که لاکپشتهای منفرد زمان لانه‌سازی خود را بر اساس دمای دریا تنظیم می‌کنند و برای هر ۱ درجه سانتی‌گراد افزایش دمای اقیانوس، ۶٫۴۷ روز زودتر تخم می‌گذارند. آنها محاسبه کردند که دما حدود ۳۰ درصد از پیشرفت را توضیح می‌دهد، در حالی که ماده‌های باتجربه‌تر و کسانی که تعداد تخم‌های بیشتری می‌گذارند نیز زودتر لانه‌سازی می‌کنند.
مولی ریکوود، از مرکز اکولوژی و حفاظت دانشگاه اکستر، می‌گوید: “برای اینکه بدانیم آیا پیشرفتی که اکنون می‌بینیم در آینده ادامه خواهد داشت یا خیر، درک اثرات ترکیبی تغییرات در، برای مثال، ساختار سنی جمعیت و نحوه پاسخ لاکپشتهای منفرد به تغییرات محیطی بسیار مهم است.”
دکتر داملا بتون از انجمن حفاظت از لاک‌پشت‌ها (SPOT) اضافه می‌کند: “اگرچه به نظر می‌رسد لاکپشتهای ما با افزایش دمای فعلی کنار می‌آیند، اما مشخص نیست که تا چه مدت می‌توانند این کار را انجام دهند قبل از اینکه شرایط در قبرس دیگر مناسب نباشد، اما مکان‌های خنک‌تر در مدیترانه ممکن است برای لانه‌سازی آنها در دسترس قرار گیرد.”
یافته ها:
- لاک‌پشت‌ها در حال تغییر الگوهای لانه‌سازی خود در پاسخ به تغییرات آب و هوایی هستند.
- افزایش دما می‌تواند تأثیرات منفی بر تولید مثل لاک‌پشت‌ها داشته باشد، از جمله تغییر نسبت جنسیتی و کاهش موفقیت جوجه‌ریزی.
- تحقیقات نشان می‌دهد که لاک‌پشت‌ها در حال حاضر با جلو بردن زمان لانه‌سازی خود، به اندازه کافی برای جبران افزایش دما تلاش می‌کنند.
- آینده لانه‌سازی لاک‌پشت‌ها به میزان افزایش دما و عوامل اکولوژیکی دیگر بستگی دارد.
۲– ایا بین زمان حضور لاکپشتهای دریایی در خشکی و دمای هوا و شرایط جذر مد ایا ارتباطی وجود دارد
بین زمان حضور لاکپشتهای دریایی در خشکی برای تخم‌گذاری، دمای هوا و شرایط جزر و مد ارتباطات پیچیده‌ای وجود دارد
- ارتباط با دمای هوا:
- تأثیر بر زمان تخم‌گذاری:
- لاکپشتهای دریایی معمولاً در شب و در دماهای پایین‌تر تخم‌گذاری می‌کنند تا از گرمای شدید روز و خطر خشک شدن تخم‌ها جلوگیری کنند.
- افزایش دمای جهانی می‌تواند الگوهای تخم‌گذاری را تغییر دهد و باعث شود لاک‌پشت‌ها در زمان‌های نامناسب تخم‌گذاری کنند.
- تأثیر بر جنسیت نوزادان:
- همان‌طور که قبلاً ذکر شد، دمای شن‌های ساحل جنسیت نوزادان را تعیین می‌کند. دماهای بالاتر منجر به تولید نوزادان ماده و دماهای پایین‌تر منجر به تولید نوزادان نر می‌شود.
- افزایش دمای جهانی می‌تواند نسبت جنسیتی جمعیت لاک‌پشت‌ها را به شدت به سمت ماده‌ها متمایل کند.
- مطالعات متعددی در مورد تأثیر دما بر لاکپشتهای دریایی انجام شده است. برای مثال، مطالعات انجام شده در استرالیا نشان داده است که افزایش دما منجر به افزایش قابل توجهی در نسبت نوزادان ماده در لاکپشتهای دریایی سبز شده است.
- ارتباط با شرایط جزر و مد:
- تأثیر بر مکان تخم‌گذاری:
- لاکپشتهای دریایی معمولاً در بالاترین نقطه جزر و مد تخم‌گذاری می‌کنند تا از غرق شدن تخم‌ها در اثر جزر و مد بالا جلوگیری کنند.
- شرایط جزر و مد نامناسب می‌تواند باعث شود لاک‌پشت‌ها در مکان‌های نامناسب تخم‌گذاری کنند و تخم‌ها در معرض خطر غرق شدن قرار گیرند.
- تأثیر بر زمان تخم‌گذاری:
- برخی از گونه‌های لاک‌پشت دریایی تخم‌گذاری خود را با جزر و مد بالا هماهنگ می‌کنند تا دسترسی آسان‌تر به ساحل داشته باشند و بازگشت به دریا را تسهیل کنند.
- یافتهای مهم :
- تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی تأثیر قابل توجهی بر رفتار تخم‌گذاری لاکپشتهای دریایی دارد.
- حفظ زیستگاه‌های تخم‌گذاری لاکپشتهای دریایی برای بقای این گونه‌ها ضروری است.
- کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اقدامات برای کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی می‌تواند به حفظ لاک‌پشت‌ها کمک کند.
منبع :
۱-شیرانی مصیب ۱۳۸۷٫ لاکپشتهای دریایی انتشارات مه آسا
۲-شیرانی، م. یوسف یمانی.ف.۱۴۰۲- کتاب الکترونیک https://ketabnak.com/book/123537/%D9%84%D8%A7%DA%A9%D9%BE%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C
۳- Science of the Total Environment,.
۴- Environment Sea turtles advance their nesting due to climate change 25 February, 2025
true
it is true
true
it is true
true
it is true